EKG spoczynkowe
Podstawowe informacje
Elektrokardiogram – zwykle nazywany EKG – to obraz elektrycznej aktywności serca, rejestrowany przy pomocy elektrod zamocowanych na skórze klatki piersiowej i kończyn. Badanie EKG pozwala na ocenę rytmu i częstości pracy serca oraz umożliwia wykrycie uszkodzenia mięśnia sercowego u osób, które przeszły lub właśnie przechodzą zawał serca. Na podstawie zapisu EKG można również ocenić wielkość komór serca, a przede wszystkim wykryć zaburzenia jego rytmu (wszelkie arytmie) Badanie tylko w części przypadków pozwala rozpoznać zawał czy chorobę wieńcową. Może być wykonane w gabinecie lekarskim, przychodni albo przy łóżku chorego.
W czasie badania pacjent ułożony jest w pozycji leżącej z odkrytymi kończynami i klatką piersiową. Elektrody przymocowuje się na kończynach górnych i dolnych oraz klatce piersiowej przy pomocy specjalnych uchwytów lub przyssawek. Żel, którym skóra smarowana jest przed założeniem elektrod, zwiększa przewodzenie pobudzeń elektrycznych. Podczas badania należy pozostać w bezruchu, ponieważ skurcze mięśni zaburzają zapis. Wynik w postaci graficznego wykresu jest interpretowany przez lekarza.
Ważne, aby na wyniku wpisywać wiek chorego – ma to istotne znaczenie dla opisu badania.
Przygotowanie do badania
Badanie nie wymaga wcześniejszego przygotowania.
USG jamy brzusznej
Podstawowe informacje
Badanie pozwala na ocenę stanu narządów jamy brzusznej: wątroby, pęcherzyka żółciowego, I dróg żółciowych, nerek, trzustki, śledziony, aorty I dużych naczyń, pęcherza I gruczołu krokowego, macicy I przydatków. Wykonywane jest za pomocą aparatu wysyłającego fale ultradźwiękowe – całkowicie bezpieczne dla zdrowia pacjenta, które dzięki swoim odbiciom tworzą na monitorze komputera obraz badanego narządu.
Przygotowanie do badania
W przeddzień badania nie jest wskazane picie alkoholu, kawy, napojów gazowanych I palenie papierosów, zaś posiłki powinny być lekkostrawne i niezbyt obfite. Należy tez zażyć espumisan (środek o działaniu odgazowującym – do kupienia w aptece bez recepty) w dawce 3 x po 3 kapsułki. Przy badaniu układu moczowego 6 godzin przed badaniem nie wolno spożywać żadnych posiłków; 3-4 godziny przed badaniem należy pić tylko wodę niegazowaną, napełniając pęcherz tak, żeby przed badaniem pacjent miał uczucie parcia na pęcherz.
USG tarczycy
Podstawowe informacje
Badanie USG tarczycy przeprowadza się w celu dokładnej oceny wielkości gruczołu i jego budowy. Może być wykonywane w każdym wieku i powtarzane wielokrotnie bez szkody dla zdrowia. Na terenach, gdzie częstość chorób tarczycy jest wysoka, wykonuje się je także profilaktycznie na przykład u dzieci szkolnych. Objawy wskazujące na potrzebę badania tarczycy to:
- powiększenie obwodu szyi (podejrzenie wola);
- guzek na szyi – kłopoty w połykaniu i uczucie przeszkody na szyi;
- niemiarowa lub szybka akcja serca;
- wzmożona potliwość i nerwowość.
Przygotowanie do badania
Badanie nie wymaga wcześniejszego przygotowania.
USG położnicze
Podstawowe informacje
Według aktualnych zaleceń lekarzy badania kontrolne USG w czasie ciąży winny zostać wykonane co najmniej dwukrotnie: pomiędzy 10-12 oraz 20-22 tygodniem ciąży. Badanie wstępne przeprowadzone ok. 6-7 tygodnia od zatrzymania miesiączki pozwala stwierdzić akcję serca płodu, która widoczna wyraźnie jest zwykle już w 6 tygodniu ciąży. Ocenie poddawana jest także budowa mięśnia macicy oraz jajników. Badanie to najlepiej wykonać głowicą dopochwową. Podczas badania kontrolnego między 10-12 tygodniem ciąży, oprócz dokładnych pomiarów płodu i określenia jego prawidłowej budowy anatomicznej, charakterystycznej dla tego okresu ciąży, zwykle oceniana jest grubość tzw. przezierności karkowej oraz kontrolowane ukształtowanie kości nosowej.
Badanie kontrolne między 20-22 tygodniem ciaży ma na celu możliwie szczegółową ocenę anatomicznej budowy płodu. Dodatkowe profilaktyczne badanie USG wykonywane jest często między 33-35 tygodniem ciąży. Wówczas ocenie podlega położenie dziecka pod kątem porodu, stopień dojrzałości łożyska i ilość wód płodowych.
Przygotowanie do badania
I badanie (pomiędzy 10-12 tygodniem ciąży): badana musi mieć pusty pęcherz moczowy.
II badanie (pomiędzy 20-22 tygodniem ciąży) – badanie kontrolne: badana musi mieć wypełniony pęcherz moczowy, godzinę przed badaniem należy wypić od 4 do 5 szklanek niegazowanego płynu.
USG piersi
Podstawowe informacje
Badanie ultrasonograficzne (USG) jest najbezpieczniejszą metodą oceny stanu piersi. Winno być wykonywane u każdej kobiety przed 40 rokiem życia, choć jest wskazane również u starszych kobiet z bogato rozwiniętą tkanką gruczołową. Pozwala na ocenę struktury piersi a także wykrycie guzków i torbieli niewyczuwalnych w trakcie badania palpacyjnego lub w mammografii. Badanie ultrasonograficzne jest nieinwazyjne, bezpieczne. Można je zatem wielokrotnie powtarzać.
Przygotowanie do badania
Badanie USG najlepiej jest wykonywać między 3 a 10 dniem cyklu miesiączkowego. Zaleca się przedstawienie lekarzowi opisów poprzednio wykonanych badań, w tym również mammografii.
USG ginekologiczne
Podstawowe informacje
Badanie wykonuje się po umieszczeniu głowicy endowaginalnej (EV) w pochwie. Za jej pośrednictwem możliwa jest dokładna ocena zmian zachodzących w macicy i jajnikach oraz obserwacja cyklu owulacyjnego. W trakcie badania winny zostać ocenione: trzon macicy w wymiarze przednio-tylnym (tzw. wymiar a-p), jej kształt i położenie w miednicy małej, powierzchnia oraz grubość endometrium-czyli błony śluzowej jamy macicy w najgrubszym miejscu. USG transwaginalne umożliwia również pobieranie wycinków do badań cytologicznych.
Przygotowanie do badania
Badanie należy wykonać po opróżnieniu pęcherza. Nie wolno pic napojów gazowanych, posiłki powinny być lekkostrawne i niezbyt obfite, można zażyć Espumisan.
Pomiar ciśnienia tętniczego krwi
Podstawowe informacje
Badanie ciśnienia tętniczego krwi umożliwia przede wszystkim rozpoznanie nadciśnienia oraz kontrolę jego leczenia. Jest pomocne również w diagnozowaniu innych dolegliwości, których przyczyną mogą być np. wahania ciśnienia tętniczego – omdlenia, bóle głowy. Z uwagi na to, że wiele czynników może wpływać na aktualny pomiar ciśnienia tętniczego (np. emocje, które towarzyszą wizycie lekarskiej), pojedynczy wynik pomiaru może nie przesądzać o rozpoznaniu braku lub istnienia zaburzeń ciśnienia tętniczego krwi. Pacjenci, u których podejrzewa się lub rozpoznano nadciśnienie tętnicze, mogą być proszeni o prowadzenie samokontroli w domu lub w najbliższej placówce służby zdrowia. Wartości ciśnienia tętniczego krwi zmieniają się pulsacyjnie w czasie cyklicznej pracy serca.
Przygotowanie do badania
Ciśnienie mierzyć winno się o stałej porze, w tych samych warunkach, po przynajmniej 5 minutach spoczynku. Zaleca się również, aby przez co najmniej 30 minut przed pomiarem ciśnienia nie pić kawy, mocnej herbaty oraz nie palić papierosów.